දානයේ අනුසස් දැන දාන පාරමිතාව සපුරමු (02 කොටස)

නමෝ තස්ස භගවතෝ අරහතෝ සම්මා සම්බුද්ධස්ස

අද ඇතැම් භික්ෂුන් වහන්සේලා ගෞතම බුදුසසුනේ නිවන් දක්කවමින් භාවනා මධ්‍යස්ථාන රට පුරා පවත්වාගෙන යති. ඇතැම් විට හොඳින් මුදල් හම්බකර ගනිති. ඇතැම් භික්ෂුන් වහන්සේලා සෝවාන් ආදී මාර්ගඵලවල ට පත් වූ බව ද, පැවසීම සාමාන්‍ය කරුණක් වී තිබේ. නමුත් ඒ සියලු දෙනා ට ගෞතම බුදුසසුනේ නිවන් දැකිය හැකි ද?

නිවන සඳහා භාවනාව අත්‍යවශ්‍ය ය. එ මෙන් ම සිල්වත් බව, දානාදී පාරමිතා සම්පුර්ණ කර සිටීම, බෝජ්ජංග සත වැඩීම ආදී කරුණු රැසක් ද, සම්පුර්ණ විය යුතු ය. සිතු පමණින් බවුන් වැඩු පමණින් නිවන් දකින්නේ නම් බුදුවරයකු ගේ පහල වීමක් ලොව ට අවශ්‍ය වන්නේ ද, නැත.

යම් රෝගියෙක් ඔහු ගේ රෝගය සුව කර ගැනීම ට වෛද්‍යවරයා නිර්දේශ කරන බෙහෙත් ඒ මාත්‍රාවෙන් ලබා ගනී. රෝගය සුව වන දිනය වෛද්‍යවරයා දනී. නමුත් රෝගයෙන් පීඩා විඳින රෝගියා, රෝගය සුව වීම ට ගත වන කාලය ට පෙර ඉතා ඉක්මනින් සුව වීම ට කියා සිතා සියලු බෙහෙත් එකවර ලබා ගනී. නමුත් එ විට රෝගය සුව වෙන්නේ නැති සේ ම නිවන සඳහා භාවනා කරන තැනැත්තා ට ද, ඒ සඳහා යම් කාලයක් ගත වේ. ඒ අත්බවෙ හි මගඵල නො ලැබුව ද, අනාගත භවයක මගඵල ලැබීම සඳහා එය උපනිශ්‍රය වේ. රෝගියා ට ඇති හදිස්සිය නිසා නො ව රෝගය සුව වන්නේ එය ට කරන ප්‍රතිකාර අනුව ය. මගඵල සඳහා විවිධ අය ගේ කැමැත්ත, හදිස්සිය තිබුනත් එය සිදුවන්න ට නම් අනිවාර්යයෙන් ම සසර පුරුද්ද සහ ප්‍රතිපත්ති මාර්ගය සම්පුර්ණ කිරීම අතිශය වැදගත් කරුණක් බව පළමු ව සිහිපත් කරමි.

පෙර ලිපියෙන් අප වැඩිවශයෙන් කරුණු දැක්වුයේ දානයන් හි ප්‍රභේදයන් සහ අනුසස් ලැබෙන පරිදි දානය සිදුකරන ආකාරය පිළිබඳ ව ය. දානය නිවන සඳහා වන පාරමිතාවකි. දසපාරමිතාවන්ගෙන් පළමුවැන්න මෙය යි. එ බැවින් දානය පාරමිතාවක් ලෙස පිරිය යුත්තේ කෙ සේ දැ යි මෙ ම ලිපියෙන් ඉදිරිපත් කෙරේ.

දානය පාරමිතාවක් කරගන්නා ආකාරය පිළිබඳ කතා කිරීම ට පෙර "පාරමිතා" යනු කුමක් දැ යි හඳුනාගෙන සිටීම වැදගත් ය යි හැඟෙ.  ථෙරවාදය අනුව නිවන ට පත්වන යානයන් තුනක් පිළිබඳ දේශනා කර ඇත. ලොව්තුරා සම්මා සම්බුද්ධත්වය, පච්චෙක බුද්ධත්වය හා බුද්ධ ශ්‍රාවකයන් ලෙස නිවන ට පිවිසිය හැකි ආකාර තුනකි. මේ කුමන ආකාරයකින් වුව ද, පත්වන්නේ එක ම ස්වභාව ඇති නිවන ට ය. නමුත් මේ සඳහා පිරිය යුතු පාරමිතා ප්‍රමාණය වෙනස් ය. "පාර" යනු  ගංගා සමුද්‍රාදියේ එතෙර ඉවුර ට කියන නමකි. ගංගාවෙන් එතෙර වී ඉවුර ට ගමන් කිරීම සසරින් එතෙර වී නිවන ට ගමන් කිරීම වැනි බැවින් බෝධිත්‍රය සඳහා පිරිය යුතු කුසල ධර්මයෝ පාරමී ලෙසින් දක්වා ඇත. ලොව්තුරු බුද්ධත්වය සඳහා පාරමිතාවන් දහය පාරමී, උපපාරමී, පරමත්ථ පාරමී ලෙස තුන් ආකාරයකට සම්පුර්ණ කළ යුතු ය. ප්‍රත්‍යෙක බුද්ධත්වය පිණිස  පාරමිතාවන් දහය උපපාරමී, පරමත්ථ පාරමී ලෙස දෙආකාරයකින් සම්පුර්ණ කළ යුතු ය. ශ්‍රාවක බෝධියෙන් නිවන ට පත්වීම සඳහා පාරමිතාවන් දහය පාරමී ලෙස සම්පුර්ණ කළ යුතු ය. "පාරමී" ලෙස පාරමිතා පිරීම නම් තමා සතු භෞතික වස්තු ආදිය නිවන පිණිස දන් දීම යි. "උපපාරමී" ලෙස පාරමිතා පිරීම ලෙස හඳුන්වන්නේ තමා ගේ සිරුරේ ඇට, ලේ, මස් වැනි කොටස් නිවන ට උපනිශ්‍රය වන අන්දමින් දන් දීම ය. "පරමත්ථ පාරමී" වශයෙන් පාරමිතා සම්පුර්ණ කිරීම යනු තම ජීවිතය ද, කැප කරමින් සිදුකරන ජීවිත පරිත්‍යාගය යි. මේ පිළිබඳ සැකෙවින් කරනු දැක්වුවද බොහෝ බෞද්ධයන් මේ පිළිබඳ දනිති. ලිපිය අසම්පුර්ණ වන බැවින් සැකෙවින් කරුණු දැක්වීමි. ඉදිරි ලිපියකින් මේ පිළිබඳ තවදුර ට ත් විස්තර කිරීම ට බලාපොරොත්තු වෙමි.

ලෝකයේ බොහෝ දෙනෙකු පින් කරන්නේ දිව්‍යමානුෂික ආදී සැප වැළඳවීම පිණිස ය. එ බඳු කුසලයෝ පාරමී නො වෙති. භවභෝග සැප සම්පත් කෙරෙහි ආශාවෙන් තෘෂ්ණාව පෙරටු කරගෙන සිදුකරන ඒ කුසලයෝ භවභෝග සම්පත් ලබාදීම ට මිස නිවන ට පැමිණවීම ට අසමත් වන බව පෙර ලිපියෙන් ද, සඳහන් කරන්නට යෙදුනි. එය නැවත නැවත ත් සිහිපත් කරන්නේ බෞද්ධයන් වශයෙන් කුසල කර්ම සිදුකළ යුත්තේ එ ම ලෞකික අරමුණින් නො වන බව අවධාරණය කිරීම පිණිස ය.

ඇතැම්හු තමා ගේ උසස් බව, සමත් බව, ගුණවත් බව, පොහොසත් බව, ලොව ට හෙළි කිරීමේ අරමුණින් පින්කම් කරති. ඇතැම් දෙනා අන්අය දුන් දානය යටපත් කරන්න ට අනුන් දුන්නා ට වඩා මහත් කොට දන් දෙති. එ බඳු පින්කම් ද, පාරමිතා නො වෙති. එය මානය මිශ්‍ර වූ දානයකි. එ වැනි දාන නිසා නිවන තබා භවභෝග සම්පත් ලැබීමේ ශක්තිය ද, හීන වේ. බෞද්ධයා විසින් දන් දිය යුත්තේ මේ අරමුණුවලින් නො ව ලෝභය නැතිකර ගැනීම පිණිස පාරමිතා පිරීමේ අදහසින් බව නැවත ත් අවධාරණය කෙරේ.

ඇතැම් උදවිය විදර්ශනා මාර්ගඵල පිළිබඳ සැලකිලිමත් නො වී දානය හා ශීලය ම සත්වයා ගේ විශුද්ධිය ට හේතුව ය, විශුද්ධිය සඳහා මෙය හැර අන් කළ යුත්තක් නැත යන අදහසින් දානාදියෙන් ම විශුද්ධිය ට පැමිණීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් පින්කම් කරති. සිල් රකිති. එය සම්‍යක් දෘෂ්ඨිය නො වේ. එ බඳු දෘෂ්ඨීන්ගෙන් යුතු කුසලයන් සිදු කරන්නේ බොහෝ විට අබෞද්ධයන් විසින් ය. ආගම දහම හොඳින් නො දැන අඳුරේ ඇත ගෑමක් සේ ආගම අදහන ඇතැම් බෞද්ධ උදවිය ද, එ බඳු මිත්‍යා මතවල සිට කුසලයන් කරති.

මෙ කල පින්කම් කරන බෞද්ධයන් බොහෝ දෙනා භවභෝග සම්පත් හා නිවන යන දෙක ම පතති. දෙපැත්ත ම පතා කරන එ ම කුසල කර්ම පාරමී සංඛ්‍යාව ට අයත් වෙත් ද? නො වෙත් ද? යි විමසා බැලීම ඉතා වැදගත් ය. ඒ පිළිබඳ මේ කතාවෙන් තේරුම් ගතහැකි ය.

මෙය දම්පියා අටුවාවේ දීර්ඝ ලෙස විස්තර කෙරෙන කතාවස්තුවකි. එය සැකෙවින් මෙ සේ ය.

ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ පහල වූ කල්පයෙන් අනූඑක්වන කල්පයේ බරණැස සහෝදරයන් දෙදෙනෙක් උක් වගාවේ නිරත වූ හ. එ ම උක් දඬු විශේෂ වර්ගයකි. පැණි ලබා ගැනීම සඳහා මිරිකීම සිදුකළ යුතු නැත. යම් තැනකින් කැපු විට දිගටම පැණි ගලා එන උක් විශේෂයකි. දිනක් බාල සොයුරා උක් කේත ට ගොස් වැඩිමහල් සොයුරා ට හා තමා ට ප්‍රයෝජනය පිණිස උක් දඬු දෙකක් කපා ගත්තේ ය. නිවස බලා යන විට අතරමග පසෙබුදුවරයෙක් මුණගැසුණු අතර උන්වහන්සේ ට වැඩිමල් සහෝදරයා වෙනුවෙන් කපාගත් උක් දණ්ඩේ පැණි උන්වහන්සේ ගේ පාත්‍රය ට පූජා කළේ ය. උක් පැණියෙන් පාත්‍රය පිරී ගියේ ය. එය වැළඳු කල වඩා ත් පහන් වූ සිත් ඇති ව අනෙක් උක් දණ්ඩ ද, පිදුවේ ය. පසඟ පිහිටුවා වැඳ "ස්වාමීනි, මා විසින් යම් අග්‍ර රසයක් නුඹ වහන්සේ ට පුදන ලද ද, ඒ පිනෙන් දිව්‍ය මනුෂ්‍ය ලෝකයන් හි සැප වළඳා අවසානයේ නුඹ වහන්සේ පැමිණි ධර්මය ට ද, පැමිනෙම් වා" යි ප්‍රාර්ථනා කළේ ය.

වැඩිමහල් සහෝදරයා ට මේ පුවත කියා "ඔබ ගේ උක් ගස වෙනුවෙන් මුදල් ගන්නේ ද? පින් ගන්නේ ද?" යි විමසූ කල වැඩිමහල් සහෝදරයා "මේ උක්ගස් දුන් පිනෙන් තමා ට ද, ඒ පසේ බුදුන් වහන්සේ විසින් දක්නා ලද ධර්මය අවබෝධ කරගන්න ට ලැබේ වා" යි නිවන ම ප්‍රාර්ථනා කළේ ය.

මෙ ම සහෝදරයන් දෙදෙනා මරණින් මතු දෙව්ලොව ඉපිද බොහෝ කලක් දිව සැප වළඳා විපස්සී බුද්ධ සමයේ දෙව් ලොවින් චුත ව බන්ධුමතී නගරයේ පෙර සේ ම සහෝදරයන් ලෙස උපත ලැබී ය. වැඩිමහල්ලා සේන ද, බාලයා අපරාජිත ද, නම් විය. වැඩිමහල් සහෝදරයා ට දහම් අසා සසර කලකිරී බුද්ධ ශාසනයේ පැවිදි විය. නොබෝ කලකින් ම රහත්ඵලය ට පත් විය.

උක් පැණි දන් දුන් කුසලයේ මූලිකයා වූ බාල සහෝදරයා බොහෝ බණ ඇසුව ද, කාමයන් දුරු කරන්න ට නො සමත් විය. විපස්සී බුද්ධ සමයේ නිවන් දකින්න ට නො හැකි විය. නැවත ද, දෙව්ලොව උපන්නේ ය. විපස්සී බුදුන් වැඩසිටි කල්පයෙන් කල්ප සැටකට පසු මේ කපින් තිස් එක්වන කල්පයේ සිඛී හා වෙස්සභු යන බුදුවරු පහල වූ හ. එ හි දී ද, නිවන් දකින්න ට නො සමත් විය. ඉන්පසු මෙ ම කැප කකුසඳ, කෝණාගමන, කාශ්‍යප යන බුදුවරු පහල විය. උන්වහන්සේලා ගේ සසුන්වල ද, ඔහු නිවන් නො ලැබූ අතර අප බුදරදුන් පහල වූ සමයේ "ජෝතිය" නමින් සිටු පවුලක ඉපිද සසුනේ පැවිදි ව නිවන ට පත් විය. අතීතයේ තම සොහොයුරා සම්බෝධිය ට පත් ව කල්ප අනුවකින් පසු ව බුද්ධ ශාසන පහක් ම ඉක්ම ගිය පසු නිවන් දුටුවේ ය.

භවභෝග සම්පත් පැතීමෙන් නිවන ප්‍රමාද වූ ආකාරය ත්, සසර දිගු වූ ආකාරය ත්, මේ කතාපුවතින් තේරුම් ගත යුතු ය. යම් කුසලයක් සිදුකර භවභෝග පැතූ විට එය ලැබේ. නිවන පමණක් පැතුව ද අඩුවක් නැති ව භවභෝග ලැබේ. නමුත් භවභෝග පැතූ තැනැත්තා මෙන් ඒ ලෞකික සම්පත් කෙරෙහි නො ඇලෙන්නේ ය. දීම ට හා සම්පත් හැර දැමීම ට සමත් වන්නේ ය.

• මෙතේ බුදුන් දැක නිවන් දකින්න ට...

යම් කුසල කර්මයක් සිදු කර එයින් මට මේ මේ දෙය ලැබේ වා කියා බොහෝ දෙනා පතති. නමුත් ඒ සියල්ල ඒ අකාරයෙන් ම ලැබේ ද? නැත. එ සේ ලැබෙන්න ට නම් ඒ පැතුම ට සරිලන පින් අප විසින් රැස් කළ යුතු ය. මෝටර් රියක එන්ජිමකින් දුම්රිය මැදිරි සහිත දුම්රියක් ඇදගෙන යා නො හැකි ය. ඒ සඳහා දුම්රිය එන්ජිමක් ම අවශ්‍ය ය. එ සේ ම මෙ කල ඉතා දුබල පින්කමක් කර මෙතේ බුදුන් හමුවේ නිවන් පතනා බෞද්ධ ජනතාවක් ද, අද දකින්න ට ඇත. ඒ පිනෙ හි දුබලකම නිසා ශක්තිය නැතිකම නිසා යම්හෙයකින් මෙතේබුදුන් හමුවේ නිවන් ලැබීම සිදු නො වුවහොත් ප්‍රාර්ථනය ට අනුව ඒ පින මතු නිවන පිණිස ද, හේතු නො වී අහෝසි වී යන්න ට ඉඩ ඇත. දුම්රියක් මෝටර් රියක එන්ජිමකින් අදින්න ට ගොස් මෝටර් රියේ එන්ජිම අබලන් වී විනාශ වී යන්නා සේ ය. ඒ නිසා මෛත්‍රී බුද්ධ ශාසනයේ නිවන් පැතීම ට වඩා නිවන සඳහා මේ පින උපකාරී වේ වා කියා පැතීම යහපත් බව කිව යුතු ය. මේ බුදුසසුනේ නිවන් දකින්න ට හේතු සම්පත් ඇති ව තිබියදී මෙතේ බුදුන් හමුවේ නිවන් පතන්නේ නම් එයින් හේතු සම්පත් තිබියදී ප්‍රයෝජන නො ගත්තා වැනි ය. නිවන සඳහා හේතුසම්පත් තිබුන ද, නිවන ඔහු සොයා පැමිණෙන්නේ නැති බව ත්, ඒ සඳහා වීර්යය කලයුතු බව ත්, කිව යුතු ය. සමහර විට ඇතැම් දෙනා මේ බුදුසසුනේ දී මෙතේ බුදුන් හමුවේ නිවන් දකින්න ට පතන්නා සේ ම ඒ මෙතේ බුදුන් සමයේ  අනාගතයේ පහල වන තව ත් බුදුවරයකු ගේ සසුනක නිවන් පතන්න ට සිත් වන්න ට ද, බැරි නැත. එ සේ බුදුවරු පත පතා කල් යැවීමෙන් නිවන් දැකිය නො හැකි බව ද, කිව යුතු ම ය. මේ ලද උතුම් වූ ත් දුර්ලභ වූ ත් බුද්ධෝත්පාද කාලයේ ආර්යෂ්ඨාංගික මාර්ගයේ ත්‍රිශික්ෂාව ට අනුව ගමන් කරමින් සීල, සමාධි, ප්‍රඥා වඩමින් නිවන පිණිස ම වීර්යය වැඩීම බෞද්ධ සැම ගේ ප්‍රතිපත්ති පූජාවේ මෙන් ම ආමිස පූජාවේ ද, අරමුණ විය යුතු ය.

අද අද එයි මරු පින් කර ගන්නේ....

කෙ ලෙස ද හෙට මරු නෙති සිතන්නේ....

කිකල ද මහසෙන් මරු කැප වන්නේ....

කුම ට ද කුසල ට කම්මැලි වන්නේ....

මීළඟ ලිපියෙන් ද, දානය හා එ හි අනුසස් පිළිබඳ තව දුර ට ත් ගැඹුරින් විස්තර කිරීම ට බලාපොරොත්තු වෙමි.

තෙරුවන් සරණ යි!